Proces

Proces to logiczny ciąg czynności i zdarzeń, które spowodują że dane wejściowe zostaną przetworzone w oczekiwane dane wyjściowe.

Bez zagłębiania się w szczegóły proces to czarna skrzynka, gdzie na początku wkładamy wymagane rzeczy a po pewnym czasie otrzymujemy oczekiwane rezultaty.

W ujęciu ITILa proces nigdy nie jest bytem samodzielnym. Najczęściej jest połączony z innymi procesami.

Najłatwiej wyobrazić sobie proces jako linię montażową samochodów.
Na wejściu procesu mamy m. in.:
- elementy podwozia
- elementy nadwozia
- elementy wyposażenia
- silnik
- skrzynię biegów
- mechanizmy napędowe

Przez szereg czynności logcznie następujących po sobie w wyniku procesu montażowego na wyjściu otrzymujemy gotowy samochód.
Wymienione elementy wejściowe do montażu są produktem wyjściowym innych procesów. Na przykład elementy nadwozia są wytłaczane w innym procesie wytwórczym.

Aby proces działał sprawnie, powinien pozostać podzielony na optymalną liczbę czynności. Czynność powinna posiadać cztery atrybuty:
- wykonanie
- nadzorowanie (odpowiedzialność za wykonywanie)
- konsultowanie
- informowanie
Na pewno zawsze w czynności musi istnieć wykonanie i nadzorowanie.

Wszystko to jest punktem wyjścia do analizy procesu i jego optymalizacji.

Katalog usług

Do czego możemy porównać ITILowy Katalog Usług w życiu codziennym?

Najlepsze porównanie to menu w restauracji, czy modele aut danego producenta. Drugi przykład nawet lepiej obrazuje katalog usług w ujęciu ITIL. Bo możemy wydzielić trzy główne części:
1. Modele projektowane na przyszłość i niedostępne jeszcze w ofercie producenta,
2. Modele przeznaczone do sprzedaży klientom w aktualnej ofercie,
3. Modele wycofane z produkcji i niedostępne u producenta, a jedynie do kupna w drugim obiegu, poza salonami firmowymi.

Katalog usług jest listą dynamiczną, która zawiera wszystkie elementy, w różnych stanach na dany okres czasu, w którym jest aktualna. Nie wyklucza się przypadku, w którym wycofana usługa wraca do oferty.

Przykładem "samochodowym" może być VW Garbus.

Zastanawiając się nad swoimi umiejętnościami, każdy z nas może wymienić listę umiejętności, które posiada. Powstanie "ludzki" katalog usług. Pozostanie tylko pogrupować umiejętności w wymienione grupy.

Za przykład może posłużyć nam "typowy polski hydraulik" w sile wieku.
Do grupy pierwszej wpisze język obcy, to umiejętność, którą musi opanować. Do grupy drugiej wpisze na przykład przyłączenie i montaż kabiny prysznicowej. W grupie trzeciej może znaleźć się wszystko co nauczył się w szkole i na studiach, a nie będzie mu to potrzebne w pracy, na przykład całkowanie.
Przy zmianie pracy, powrocie na studia czy przejściu na emeryturę, lista  czynności raczej bardzo się nie zmieni, natomiast zostaną przegupowane.

Człowiek robi to nieświadomie, w zarządzaniu firmą, dobrą praktyką jest ciągła praca nad katalogiem usług.

Usługa

Czym jest usługa?

Odejdźmy na chwilę od ITILa i informatyki, aby spróbować nieco inaczej, szerzej zdefiniować Usługę.

Można pokusić się o stwierdzenie, że Usługa w formie jaką spotykamy ją w życiu codziennym to będą to wszelkie działania człowieka/firmy - usługodawcy, które mają przynajmniej jeden parametr mierzalny i znany innym - usługobiorcom.
Takim parametrem będzie termin wykonywania tych działań lub cena za ich wykonanie.
Przykładem Usługi z życia codziennego może być dowolna sprzedaż, np spożywcza lub czy funkcjonowanie publicznej czytelni. W tym przypadku trudno mówić o cenie za Usługę, za to możemy wskazać czas jej świadczenia, otwarcia placówki.
W przypadku transportu ciężarowego można wskazać koszt, na przykład cenę za przejechany kilometr.

W odniesieniu do człowieka, Usługą można nazwać każdą z jego umiejętności, którymi dysponuje w określonym czasie. Taka definicja będzie przydatna do wyjaśnienia innego pojęcia, o którym poniżej.

W informatyce jako Usługę traktuje się każdy, pojedynczy system informatyczny, który wspiera proces biznesowy. To punkt wyjścia do zbudowania listy, nazywanej Katalogiem Usług.

Słowem wstępu

Od kilkudziesięcu lat na świecie, a od kilkunastu lat w Polsce obserwujemy zwiększenie ilości danych, które generujemy. Ciągle wzrastrająca ilość danych wymusza na nas ich magazynowanie celem późniejszego zapoznania się z nimi i ich wykorzystania.

Firmy, nawet te najmniejsze, w pewnym momencie dochodzą do momentu, gdzie samo magazynowanie danych już nie wystarczy, aby wygrać na wolnym rynku.

Odpowiednia organizacja danych, zrozumienie  funkcjonowania własnego przedsiębiorstwa i możliwość mierzenia wartości, które wydają się nam być ulotne i niezbadane, pozwala na wyszukanie słabych punktów działalności i ich poprawę.

Najczęściej wykonują to firmy konsultingowe i nie jest to tanie. Wiedza i doświadczenie kosztują. Im większa korporacja, tym problemy są większe, ale też i stać taką firmę na konsultacje.

Małe firmy mogą skorzystać z ogólnie dostępnych opisów dobrych praktyk funkcjonowania firmy. Kluczem do ich zastosowania jest ich zrozumienie. Można zarzucić, że pisze się o rzeczach oczywistych. Zarzut ten jest całkowicie prawdziwy, ale niestety najczęściej oczywistość praktyk powoduje, że o nich zapominamy.

ITIL jest właśnie biblioteką dobrych praktyk skierowaną dla informatyki, ale z powodzeniem ma swoje odzwierciedlenie w każdej innej dziedzinie życia i funkcjonowania człowieka czy też przedsiębiorstwa.

Mój blog będzie swojego rodzaju tłumaczeniem ITILa na inne aspekty życia, co powinno pomóc zrozumieć go ludziom, dla których informatyka to tylko hobby, rozrywka lub zło konieczne.